TUSAŞ (Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.) Hakkında Detaylı Bilgi
Kuruluş ve Tarihçe
TUSAŞ (Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.), 1973 yılında Türkiye’nin savunma sanayiinde bağımsızlık kazanmasını sağlamak amacıyla kurulan, Türkiye’nin en büyük havacılık ve savunma sanayii kuruluşlarından biridir. İlk olarak Türk Hava Kuvvetleri’nin uçak ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulan bu yapı, 1984 yılında Türk-Amerikan ortaklığı olarak TUSAŞ adıyla yeniden yapılanmıştır. 2005 yılında ise yabancı hisseler satın alınarak tamamen milli bir şirket haline gelmiştir. Bugün TUSAŞ, askeri ve sivil alanlarda, sabit ve döner kanatlı hava araçları üretimi ve modernizasyonunda önemli bir role sahiptir ve dünyadaki en büyük havacılık ve savunma sanayii şirketleri arasına girmeyi hedeflemektedir.
Ürün ve Projeler
TUSAŞ, geniş bir ürün yelpazesine sahiptir ve yerli olarak geliştirdiği projelerle Türkiye’nin savunma alanında dışa bağımlılığını azaltma yönünde büyük adımlar atmaktadır.
- Sabit Kanatlı Hava Araçları: TUSAŞ’ın sabit kanatlı hava araçları arasında özellikle HÜRKUŞ eğitim uçağı, HÜRJET jet eğitim uçağı ve Türkiye’nin ilk milli savaş uçağı olacak Milli Muharip Uçak (MMU) projeleri dikkat çekmektedir. Bu projeler, Türkiye’nin kendi kendine yeterliliğini artırırken, savunma alanındaki küresel rekabet gücünü de pekiştirmeyi hedeflemektedir.
- Döner Kanatlı Hava Araçları: TUSAŞ’ın geliştirdiği döner kanatlı hava araçları arasında, T129 ATAK Taarruz ve Taktik Keşif Helikopteri ile tamamen yerli olarak geliştirilen T625 GÖKBEY genel maksat helikopteri öne çıkar. ATAK helikopteri, savaş ve keşif görevlerinde kullanılmak üzere geliştirilen yüksek performanslı bir helikopterdir. GÖKBEY ise tamamen Türk mühendislerince geliştirilen, sivil ve askeri amaçlar için tasarlanmış bir genel maksat helikopteridir.
- İnsansız Hava Araçları (İHA): Türkiye’de insansız hava araçları (İHA) üretiminde de öncü bir rol üstlenen TUSAŞ, ANKA ve AKSUNGUR gibi İHA’ları geliştirmiştir. ANKA, gözlem ve keşif görevlerinde kullanılırken, AKSUNGUR ağır sınıf İHA olarak geliştirilmiş, farklı görev yüklerini taşıma kapasitesine sahiptir.
- Uzay Çalışmaları: TUSAŞ ayrıca Türkiye’nin ilk yerli uydusu olan TÜRKSAT 6A projesinde yer almakta ve bu projeyle Türkiye’nin uydu alanında kendi uydusunu geliştirebilme kabiliyetini artırmaktadır.
Ortaklıklar ve İş Birlikleri
TUSAŞ, yerli ve uluslararası birçok kuruluşla iş birliği yapmaktadır. Bu ortaklıklar, hem üretim kapasitesini artırmak hem de küresel alanda rekabet edebilmek adına stratejik bir öneme sahiptir. TUSAŞ’ın ortakları arasında havacılık devi Airbus ve Boeing gibi firmalar bulunur. Airbus ile yapılan iş birlikleri kapsamında A400M askeri nakliye uçağı projesinde yer almakta, Boeing ile de uçak parçaları ve çeşitli havacılık bileşenlerinin üretiminde iş birliği yapılmaktadır. Ek olarak, General Electric ile motor teknolojileri alanında da önemli projeler yürütülmektedir.
Ekonomik Değer ve Piyasa Hedefleri
TUSAŞ, Türkiye’nin en büyük şirketleri arasında hızla yükselmekte olup, 2020 yılı itibarıyla 12,8 milyar TL’lik yıllık ciroya sahiptir. İhracat gelirleri 937 milyon dolar seviyesine ulaşmış durumdadır. Şirket, Fortune Türkiye 500 listesinde havacılık sektöründe birinciliğini sürdürmekte ve her yıl ciro artışına yönelik projeler geliştirmektedir. TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil’in ifade ettiği gibi şirketin hedefi, dünyanın en büyük 10 havacılık ve savunma sanayii şirketi arasında yer almak ve daha fazla uluslararası projeye imza atmaktır.
TUSAŞ’ın Önemi ve Türkiye’ye Katkıları
TUSAŞ, Türkiye’nin savunma sanayiine ve ulusal güvenliğine yaptığı katkılarla büyük bir öneme sahiptir. Savunma teknolojisinde tamamen yerli çözümler geliştirmek ve milli savunma kapasitesini artırmak, TUSAŞ’ın en önemli misyonları arasındadır. Milli Muharip Uçak projesi, yerli insansız hava araçları ve Türkiye’nin ilk yerli uydusunun geliştirilmesi gibi projelerle TUSAŞ, ülkenin teknoloji üretim kapasitesini artırarak Türkiye’nin bağımsızlığını ve güvenliğini desteklemektedir.
Sonuç olarak TUSAŞ, Türkiye’nin yerli ve milli savunma sanayisinin en önemli unsurlarından biri olarak faaliyet göstermekte, uluslararası iş birlikleri ve Ar-Ge yatırımlarıyla ülkenin teknoloji altyapısını güçlendirmeye devam etmektedir.